Tüketiçi Hakları
Merhaba sevgili hemşerilerim. Bu ilk yazımla sizlerle buluşuyoruz. 20 yılı aşkın belediye tecrübelerimizi ve bilgilerimizi sizlerle paylaşmak istedim.
İlk konumuz başlıkta gördüğünüz gibi tüketici hakları olacak. Dünyada yaşayan her canlı bir tüketendir.Bie bitkiden tutunda en ufak bir böcek veya bir fil’e kadar soluduğumuz havayı tüketirler.Dünya nimetlerinden ençok faydalanan ve tüketen ise tabiiki insanoğludur.
İnsanoğlu yaşamın gereği tüketirken,özellikle sanayi ve teknolijinin gelişmesiyle beraber satın aldığı mal ve hizmetlerden hasızlığa uğradığıistediğinin karşılığını alamadığı zarara uğradığı ortaya çıkmıştır.Bu nedenle tüketici haklarının korunmasına yönelik bazı tadbirlerin alınması gerekliliği hasıl olmuştur.Dünya ülkeleri ve toplulukları tüketici hakları konusunda öncülük etmişlerdir.
Dünya kronolojisine bakıldığında yine ecdadımız 1502 II. beyezıt döneminde KANUNNAME-İ İHTİSAB-I BURSA ile bir uygarlık örneğini insanlık hizmetine sunmuştur.Bu kanunun içinde tüketiciyi koruma amacı olarak yanlış tartı yapmaktan tutun ,patates,soğan fiyatınını tespitine kadar birçok konu üzerinde kararlariçeren muhteşem bir kanunudur.Sizlerinde bu eseri okumanızı tavsiye ederim.
Daha sonra tüketici hakları konusunda Amerika 1800’lü yıllarda çalışma yapıldığı grülmüştür.Türkiye’de ilk olark 1982 anayasamızda maddeleşmiş ve şöyle denmiştir.”madde 172: Devlet tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler alır,tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder.”
1985 yılında BM çıkardığı”tüketici hakları evrensel beyannamesi”ile tüm devletler artık tüketici hakları konusuna daha bir hassasiyetle durmuşlardır.Bu beyanname tüketici haklarınının anayasası niteliğindedir. tamamını yazmayacağım ancak 8 temel unsuru vardır onları sizle paylaşacağım.
Birleşmiş Milletler Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesi
Birleşmiş Milletler tarafından 1985 yılında kabul edilen ve üye ülkelerin uygun kanunlar çıkartmak zorunda oldukları Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesi’nde yer alan hakları ana başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz:
1.Tüketicinin temel gereksinimlerinin karşılanması hakkı : Barınma, ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanılacak su bulma, ulaşım, haberleşme tüketicilerin en temel haklarıdır. Her tüketici bu hakları talep edebilmeli, bu haklara ulaşabilmeli ve bunları etkin bir şekilde kullanabilmelidir.
2.Sağlık ve güvenliğin korunması hakkı :
Tüketilmek üzere satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin yaşam ve sağlık açısından kullanıcılarına zarar vermeyecek durumda bulunması gerekir.
3.Ekonomik çıkarlarının korunması hakkı :
Tüketicilere çok çeşitli kaliteli mal ve hizmetlerin ucuz fiyattan sunulması, satış sonrası hizmetlerin yeterli düzeyde olması yanında; satıcının suistimalini gösterir tek taraflı sözleşmeler, sözleşmelerdeki haksız hükümler, zorlayıcı kredi şartları ve baskı yaratan satış yöntemlerine karşı korunma hakkıdır.
4.Bilgilendirme hakkı :
Mal ve hizmeti satın alırken doğru karar vermeye yardımcı olacak bilgilerin edinilmesi; yanlış, yanıltıcı, eksik reklam, etiket ve ambalaja karşı korunması hakkıdır.
5.Eğitilme hakkı : Tüketicilerin kendi hak ve yararlarını koruyup geliştirmesi, bilinçlenmesi, yönlendirilen değil, yönlendiren tüketici olması amacıyla eğitim kurumlarında eğitilme hakkıdır.
6.Zararların tazmin edilme hakkı :
Satın alınan ürünlerin bozuk, eksik veya hatalı çıkması durumunda kusurlu malın geri alınması, yenisiyle değiştirilmesi, kusurlu hizmetin yeniden görülmesi, gerekirse tazminat ödenmesi hakkıdır.
7.Temsil edilme hakkı : Hükümetlerin ekonomik politikalarının oluşturulmasında dikkate alınma, kamu organlarında temsil, firmalarda özellikle ürün geliştirme aşamasında görüşü alınma hakkıdır.
8.Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı :
Sağlık koşullarına uygun fiziksel çevrede yaşama, çevresel tehlikelerden korunma, günümüz ve gelecek nesiller için doğayı koruma hakkıdır.
“15 MART 1962″Dünya Tüketiler Günü olarak kabul edilmiştir.
Devam edecek…..
“Her zaman doğruyu söyle ne dediğini hatırlamak zorunda kalmazsın” Mark Twain.