YILBAŞI MI, NOEL Mİ?
Yılbaşı ve Noel dediğimiz günler, genellikle birbiriyle karıştırılır. Yılbaşı, eski bir yılı bitirip yeni bir yıla girdiğimiz gündür. Mümin, eski yıl için Allah’a şükreder; yeni yıl için dileklerde bulunup O’na dua eder. Bunları yakınlarıyla birlikte sevinç içerisinde de yapabilir. Hayat muhasebesini yapar ve düzeltmesi gereken konuları Allah’a arz eder.
Türkçede, yılbaşı kutlamasıyla özdeşleştirilen Noel; Latincede “Tanrı’nın doğum günü” anlamına gelir ve Hz. İsa’nın doğum günü kutlamasını ifade eder. İlk defa Almanya’da 1605 yılında ortaya konulan, daha sonra da bütün Hıristiyanlık âlemine yayılan “Noel Baba” efsanesi de yaygınlaşmıştır.
Noel Baba, sözde iyiliği temsil eden ve bu gecede çocuklara oyuncak, şeker vb. hediyeler dağıtan; genellikle karla örtülü, kırmızı başlıklı paltosu ve kocaman beyaz sakalı ile temsil edilen efsanevî bir kişidir.
Toplumumuzda, yılbaşı kutlaması adıyla düzenlenen eğlence toplantılarının hiçbir kültürel ve geleneksel temeli yoktur. Sokakların ve alış-veriş merkezleri vitrinlerinin süslenmesi, tatil programlarının yapılması, eğlenceler tertip edilerek insanların kendilerinden geçmesi vb. Hıristiyan Batı’nın kültür ihracının bir sonucudur.
Yılbaşı kutlamalarıyla özleştirilen ve adına “milli” kelimesi de eklenen piyango ve diğer şans oyunlarıyla ilgili olarak, Din İşleri Yüksek Kurulunun verdiği karar şöyledir: “Taraflardan birisinin kazanıp diğerinin kaybetmesi esasına dayalı olan bütün şans oyunları kumar olduğundan haramdır. Zira bu tür oyunlarda bir taraf kaybederken diğer taraf haksız kazanç elde etmektedir. Buna göre şans faktörüne dayalı olan piyango, toto, loto, iddia, müşterek bahis, ganyan gibi tertip ve oyunlar da kumardır ve haramdır.
Bu tür oyunların hâsılatından bazı kuruluş ve hayır kurumlarının yararlanması, onları meşru hale getirmez ve haramlık hükmünü değiştirmez. Müslümanların bu tür meşru olmayan kazanç yollarından uzak durması gerekir. Bu yollardan birisiyle kazanç elde edilmesi halinde bir an önce tövbe edilmeli ve elde edilen kazanç, sevap beklenmeyerek yoksullara verilmelidir.”
Ülkemizde de aralık ayının son günleri yaklaştıkça mağazaların vitrinleri süslenir, özel hediyelik yılbaşı sepetleri hazırlanır, takvimler, hediyelikler vb. ile piyasa hareketlenir. Bu hazırlıklar, 31 Aralık’ta doruk noktasına ulaşır.
Kendini bu çarkın içerisine bırakanlar; o akşam için hazırladığı kuruyemiş, meyve, satın aldığı hindi ve yaş pastasıyla kendilerince masumane hazırlıklar yaparlar. Kimiler bu hazırlıklara çam ağacını da ekler. Ayrıca içki müptelası olmuş kimseler için 31 Aralık tarihi eşi bulunmaz bir gecedir.
“Kim bir kavme benzemeye özenirse, o da onlardandır” (Ebu Davud) buyuran Hz. Peygamber (s.a.s.); Hıristiyanlık ve Yahudilik adetlerine özenti duymaya set çekmiş, taklitçiliği yasaklamıştır. Yılbaşı gecesi, eğer Hz. İsa’nın doğduğu gece ise; bu geceyi Peygamber Efendimizin doğduğu gece gibi geçirmemiz gerekmez mi?
Yılbaşı, insanlık için bir muhasebe, murakabe ve tefekkür vakti olmalıdır. Geçen bir yılın karla mı, zararla mı kapatıldığının hesap edileceği an olmalıdır. Yeni yıla girmek demek, başka kültürlerin etkisinde kalmak demek veya haram olan içkiyi tüketmek değildir. Normal hallerde yasak olan davranışlar, yılbaşı gecesi için meşru sayılamaz.
Elbette Müslüman da eğlenecek ama eğlencenin de bir ölçüsü olmalıdır. İslam dışı eğlencenin Müslümanın hayatında yeri yoktur. İslami olmayan eğlence türü Müslümanların uygulaması değildir. “Bir kereden bir şey olmaz veya yılda bir kerede ne olacak; onun yeri ayrı bunun yeri ayrı ” gibi düşünceler şeytanın yönlendirmesidir.
Yeni bir yılın başlaması sebebiyle günahlara bulaşmadan tebrikleşebilir, birbirimize hayır dualar edebilir ve yeni yılın bizler için hayırlara vesile olmasını dileyebiliriz. Bu düşüncelerle 2025 yılının sizlere, aile fertlerinize, sevdiklerinize ve tüm insanlığa hayırlı olmasını diliyorum.
(Yararlanılan Kaynaklar: TDV İslam Ansiklopedisi, Mersin Müftülüğü-Yılbaşı ve Noel, Feyzullah Yılmaz-Muhasebe ve Tefekkür Vakti, Bayburt Müftülüğü-Noel ve Yılbaşı)
Hazırlayan: Bahtiyar Budak–Emekli Edebiyat Öğretmeni
