Trabzon’da Kurtuluş Coşkusu
Çar Deli Petro’dan bu yana sıcak denizlere inme hayali taşıyan Çarlık Rusya’sı hasta adam olarak addedilen Osmanlı’nın ölüm döşeğine düştüğü yanılgısıyla hayallerini gerçekleştirmek için, başta İstanbul olmak üzere Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’yu da topraklarına katma hevesine düşmüştür.
Müttefikleri çağın en korkunç silahlarıyla Çanakkale’ye saldırırken Ruslar da amaçlarını gerçekleştirmek için Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’nun işgaline yönelik olarak Rize üzerinden Trabzon’a oradan da iç kesimlere hareket etmişlerdir.
DİRENİŞ OF’TA BAŞLADI
Ancak her şey umdukları gibi olmadı. Of’a geldiklerinde müthiş bir milis mukavemetiyle karşılaştılar. Sivil halkın zarar görmesini engellemek amacıyla bir taraftan köyler, beldeler boşaltıldı. Bir taraftan eldeki mevcut imkânlar değerlendirilmek suretiyle Ruslara karşı çetin bir mücadele başladı. Nihayet Trabzon-Giresun sınırında bugün Harşit Deresi denilen yerde Ruslar durduruldu.
Müttefiklerin Çanakkale Boğazı’nı geçemeyişleri, Almanların Lenin’i gizlice Rusya’ya sokmaları ve 1917 Ekim’inde Rusya’da vuku bulan Bolşevik İhtilali bu ülkede iç karışıklıklara sebebiyet verir. İstanbul ve sıcak denizlere inme hayali kuran Çar taifesi bu sefer aileleriyle beraber sefil ve perişan bir durumda kendilerini İstanbul’a atıp canlarını zor kurtarır. Anadolu’daki Rus işgal güçleri de sıkıntıya düşer. Rusların düştüğü bu durumdan faydalanan milis güçlerimiz mücadele yoğunluğunu arttırmıştı.
2 YILDA 7 BİN ŞEHİT
Kurtuluş mücadelesinin devamında Ruslarla 18 Aralık 1917’de Erzincan Antlaşması yapılmıştır. Bu antlaşmaya Ermeniler uymayıp, Türklere karşı katliamlara girişince, Ordu Komutanı Vehip Paşa’ya ileri harekât emri verildi. 11 Şubat 1918’de genel hareket emrini alan ordumuz, bir koldan Kafkasya üzerine ilerlerken, diğer koldan Trabzonlu Albay Hamdi Bey (Pirselimoğlu) komutasındaki 37. Tümen; Giresun’dan 123. alay ile takviye edilerek Trabzon üzerine yola çıkmıştır.
Trabzon ve çevresinde faaliyet gösteren Ermeni ve Rum çetelerinin temizlenmesi ile beraber Ruslar da 24 Şubat 1918 de Trabzon’dan çıkartılmıştır. Bu tarihten 30 yıl sonra ise 1948’de 24 Şubat Trabzon’un düşman işgalinden kurtuluş yıl dönümü olarak kutlanılmaya başlanmıştır.
İki yılda 7 bin civarında Trabzonlu milis gücü vatan müdafaası uğrunda şehit olmuştur. Bu çetin mücadelede 16-17 bin civarında Rus askeri de can vermiştir.
Bugün Trabzon o günlerin acılarını çok gerilerde bırakmıştır. Fakat bu şehrin her köşesi, her taşı o çileli günlerin şahididir. Bazı kesimler her ne kadar mevcut dirliğimizi ve düzenimizi bozmak için çırpınıyorsa da Trabzonlunun vatan sevgisini ve manevi değerlere bağlılığını hiçbir zaman yüreklerinden sökemeyeceklerdir. Bu vesileyle Trabzon’un Rus işgalinden kurtuluşunun 96. yıldönümünü kutluyoruz. Trabzon dün olduğu gibi bugün de istiklal uğrunda Türkiye’nin hazır kıtasıdır.
