KURAN-I KERİM BİLGİSİ
Kuran-ı Kerim, Allah tarafından Cebrail vasıtasıyla son peygamber Hz. Muhammed’e gönderilen, Mushaflarda yazılan, okunmasıyla ibadet edilen; Fatiha suresiyle başlayıp Nâs suresiyle biten, başkalarının benzerini getirmekten âciz kaldığı Arapça mucize bir kelâmdır.
Hz. Peygamber (s.a.s.) gelen vahiyleri öncelikle insanlara tebliğ ediyor, ardından bunu vahiy kâtiplerine yazdırıyordu. Kuran ayetlerinin Hz. Peygamber’in sağlığında bir araya getirilerek kitap şeklini aldığına dair bir bilgi bulunmamaktadır. O dönemde Kuran’ın iki kapak arasına alınmamasının asıl sebebi, Rasulüllah hayatta olduğundan vahyin ne zaman kesileceğinin bilinmemesidir. Ancak ramazan aylarında Resul-i Ekrem ile Cebrail’in, o güne kadar inen ayetleri birbirlerine karşılıklı olarak okumaları (mukabele) uygulamasından, Kuran’ın bir kitap şeklini alma yolunda olduğu anlaşılmaktadır.
Kuran’a muhatap olan insanlar, onu başından itibaren Hz. Peygamberin kendilerine tebliğ ettiği ve onlara ulaştığı haliyle kavramışlar ve öylece kabul etmişlerdir. Kuran’ın önemli özelliklerinden ikisi, onun okunması ve dinlenmesidir. Bu yönden Kuran’ın bilhassa namazda okunması ve Kuran okunduğunda dikkatle dinlenmesinin emredilmesi (Araf 204); onun, Müslümanların hayatında önemli bir yer teşkil etmesinin nedenlerindendir. Kuran okuma ve dinleme Müslüman olmanın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.
Hz Peygamberin (s.a.s.) vefatından altı ay sonra, Yemâme savaşında birçok hafızın şehit olması üzerine Hz. Ömer’in teşvikiyle Halife Hz. Ebu Bekir, Kuran-ı mushaf haline getirme kararı aldı. Bu görevi; Peygamberin, Kuran’ı vahiy meleği Cebrail’e son okuyuşunda hazır bulunan, vahiy kâtibi ve hafız olan Zeyd İbn Sabit’e verdi. Zeyd, titiz bir çalışma ile Kuran’ı mushaf haline getirdi ve halifeye teslim etti. Bu mushaf, Hz. Osman zamanında yine Zeyd İbn Sabit’in başkanlığında Abdullah İbn Zübeyir, Said İbn As ve Abdurrahman İbn Harris’ten oluşan bir komisyon tarafından çoğaltıldı.
Kuran’ı Kerim; 30 cüz, 114 sure ve 6236 ayettir. Bilindiği gibi ayet, Kuran cümlelerine verilen isimdir. Her ne kadar halk arasında Kuran’daki ayet sayısının 6666 olduğu yönünde yaygın bir söylem varsa da, doğrusu bu rakamın 6236 olduğudur. Besmele de hesaba katıldığında, ayet sayısı 6348’dir.
Kuran’ın bütününe baktığımızda onun tüm sure ve ayetlerine kadar nüfuz eden dört ana gayesi bulunduğunu görürüz Kuran bahsettiği her şeyi, bu dört gayeyi kuvvetlendirmek için ifade eder. Bunlardan birincisi; zatında, sıfatlarında, fiillerinde, eserlerinde ve mülkünde hiçbir ortağı, benzeri, dengi bulunmayan Allahü Teâlâ’ya iman etmek manasına gelen tevhit esasıdır. İkincisi; Âlemlerin rabbinin emirlerini bize ulaştıran, peygamberlik müessesesini ifade eden nübüvvettir. Üçüncüsü; haşir, yani öldükten sonra yeniden diriltilerek ebedi bir hayata kavuşmaktır. Dördüncü esas ise adalettir. Kuran’da insanların dünyada huzurlu bir hayat yaşamları için gerekli olan adalet emredilir. İnsanların hayatlarına bu prensipler çerçevesinde bir düzen vermek hedeflenir. Âlemlerin Rabbi olan Allah’ın adaletinin bütün kâinatı kuşattığı, haşirde de tam olarak tecelli ederek herkese iyilik ve kötülüğünün karşılığını vereceği bildirilir.
Kuran-ı Kerim’de birçok farklı konu, kıssalarla birlikte aktarılmıştır. Bu konuların başında Tevhit ve iman gelir. Aynı zamanda Müslümanlara farz olan ibadetler ve her müminin uyması gereken kurallar da Kuran’ın ana konularını oluşturur. Ahiret, peygamber, melekler, kıyamet ve ahlak da Kutsal Kitabımızın ana konuları içerisinde yer alır. Bu konular peygamberin hayatından örnekler verilerek tüm detaylarıyla anlatılır.
1- Tevhit: Allah’ın birliği ve bütünlüğü demektir. Allah’ın sıfatlarından biri olan Samet de Tevhit inancının önemli bir boyutudur.
2- İman: Kuran’ın en temel konularının başında iman yer alır. Bununla birlikte ahiret gününe, meleklere ve diğer peygamberlere iman etmek de şarttır. Mümin kullar ahiret gününde sorguya çekileceklerine iman eder.
3- Zekât – İnfak: Kuran, mal biriktirmeyi, mal ve çoğunluk ile övünmeyi reddeder. İnfak etmek; dağıtmak, vermek demektir. Zekât, sadece ramazanda değil, her zaman verilmelidir.
4- Ahlâk: Kutsal Kitap’ta, mümin erkek ve kadınların bakışlarını yere indirmeleri ve namuslarını korumaları öğütlenir. Zina, en büyük günahlardan biridir ve her Müslüman ahlâklı olmak zorundadır.
5- Takva: Kişilerin hayırlı bir kul olmaları için günahtan sakınmaları, haramdan uzak durmaları, helal ve hayırlı işler için birbirleriyle yarışmaları gerekir.
6- Helal – Haram: Kuran-ı Kerim’de helal ve haram konuları önemli bir yer tutar. Kitabımızın haram etmediği her şey helaldir.
7- Kıyamet: Hesap günü ve din günü olarak geçen kıyamet, İsrafil’in sur borusunu üflemesiyle kopacaktır. O gün herkes Allah’ın huzurunda toplanacak ve hesap görülecektir.
8- Peygamberler: Kuran birçok peygamberin hayatından kesitler sunarak ibret almamızı ve ders çıkarmamızı ister. Hz. Nuh, Hz. Musa, Hz. İsa, Hz. İbrahim, Hz. Süleyman ve Hz. Yusuf, Kuran’da adı geçen peygamberlerdendir.
9- Şeytan: Şeytan, diğer adıyla İblis, insanın düşmanı olarak Kuran’ı Kerim’in birçok yerinde geçer. Allah, Hz. Âdem’i yarattığında şeytandan onun için secde etmesini ister. Şeytan emre itaat etmez ve Allah’ın huzurundan kovulur.
Bu konuların dışında, melekler, yaratılış, dirilme, namaz, oruç, Hac gibi ibadetler de Kuran’ın ana konuları arasında yer alır. (Kaynak: 8. Sınıf Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi)
“Kesin olarak bilesiniz ki bu kitabı kuşkusuz biz indirdik ve onu mutlaka koruyan da yine biziz.” (Hicr 9) Ayet-i kerimeye göre, daha önceki kutsal kitapların maruz kaldığı ve genellikle tahrif terimiyle ifade edilen eksilme, değişme, bozulma, kaybolma gibi haller Kuran’ın başına gelmeyecektir. Kuran, Hz. Peygambere geldiği şekliyle kıyamete kadar varlığını ve orijinalitesini koruyacaktır. Çünkü Kuran’ı Rasulü’ne indiren Allah, onu koruyacağını da vaat etmiştir ve O’nun vaadi haktır, kesindir.
(Yararlanılan Kaynaklar: TDV İslam Ansiklopedisi, TDV Kuran Yolu Tefsiri, Din İşleri Yüksek Kurulu, Sorularla İslamiyet-Kuran Nelerden Bahsediyor? Diyanet İşleri Başkanlığı- Kuran Sözlüğü)
Hazırlayan: Bahtiyar BUDAK–Emekli Edebiyat Öğretmeni
