“Doğu Karadeniz’de Çepniler ve Müzik”
KTÜ Devlet Konservatuarı Müdür Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Abdullah Akat’ın 2004 yılından itibaren üzerinde çalıştığı “Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Çepniler ve Müzik” adlı çalışması geçtiğimiz günlerde Serander Yayınevi tarafından basıldı.
Çepnilerin Oğuz boylarından biri olduğu, Anadolu’ya İran bölgesinden gelerek yerleştikleri bilinmekle birlikte, zamanı ve ilk yerleşim yerlerinin neresi olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Anadolu’nun bir çok yerine dağılmış olan Çepni toplulukları günümüzde de varlıklarını sürdürmektedir. Çalışmaya konu olan Doğu Karadeniz Bölgesi Çepnileri ise, ilk defa 1277 yılında Sinop çevresinde görülmüş ve bu tarihten sonra doğuya doğru ilerleyerek Ordu ve Giresun bölgelerinde yerleşmişlerdir.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Trabzon’u fethinden yaklaşık 100 yıl kadar öncesinde Komnen Devleti’ne komşu olan Çepniler, bu tarihten sonra Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Türkleşmesinde ve kemençenin bölge üzerindeki kullanım alanının yaygınlaşmasında oldukça önemli roller üstlenerek tarihsel süreçte bölge kültürünü şekillendiren topluluklardan biri olmuştur.
Bu çalışma ile Doğu Karadeniz Bölgesi’nin tarihsel süreçte yaşadığı büyük karışım içinde ayakta kalabilen bir topluluk olan Çepnilerin önemi belirlenmekte, bölgede yaşamış yaşayan diğer topluluklarla olan tarih içerisindeki etkileşimleri saptanarak günümüzdeki müzik kültürleri ve icra özellikleri ortaya konulmaktadır. Ayrıca, notaya alınmış eserlerde, kemençe nota yazımına ilişkin yeni bir teknik denenmiştir. Son bölümde yer alan bu notalar, halk çalgılarının çok sesli olarak notalanması açısından örnek teşkil etmektedir. Uzun ve zorlu bir sürecin sonunda hazırlanan kitap, alanındaki ilk çalışma olup zaman içinde yapılacak yeni baskılarla gelişmesini sürdürecektir.
Haber61
