PEYGAMBERLER EN GÜZEL ÖRNEKLERDİR
Peygamberlerin (a.s.) gönderiliş amacı, gönderildikleri toplumları Allah’ın iradesi doğrultusunda zihnî ve amelî planda değiştirme ve dönüştürmedir. Peygamberleri eğitimci, düşünür vb. kişilerden ayıran en önemli özelliklerden biri; onların vahiy yoluyla kendilerine bildirileni tebliğ etmenin yanında, bunların anlaşılması ve uygulanması konusunda da insanlara model olma sorumluluğu taşımalarıdır.
Kuran-ı Kerîm’de bütün peygamberlerin kendilerine uyulması, dolayısıyla model alınmaları için gönderildiği belirtilir (Mesela bk. Nisâ 64). Çünkü ilâhî kitaplardaki emir ve yasakların hayata nasıl geçirileceğini göstermek için mutlaka bir uygulayıcıya ihtiyaç vardır. Bu uygulayıcı da peygamberlerdir.
Yüce Allah; peygamberleri doğru yolun rehberleri kılmış, onları örnek alıp izlemeyi emretmiştir (bk. Enam 90). Esasen önceki peygamberler de, sonrakiler için birer örnektir. Nitekim Hz. İbrahim ve O’nun yolundan gidenler, Hz. Muhammed’e model olarak gösterilmiştir (bk. Mümtehine 4). Geçmiş peygamberlerin tebliğ mücadelelerine dair verilen bilgilerin asıl amacı da, bunların Rasûl-i Ekrem için örnek oluşturmasıdır.
Pek çok ayet ve hadislerde; Hz. Peygamber’in (s.a.s.) bildirdiği ve hayatında uyguladığı hükümlere uyulması, O’nun izinden gidilmesi emredilmiştir. Ayetlerin bildirdiğine göre; onlar, din konusunda kendiliğinden bir şey ortaya koymamışlar, sadece kendisine vahyedilenleri bildirmişler ve yaşayışlarını vahyin doğrultusunda sürmüşlerdir. (bk. Necm 3-5, Enam 50).
Birçok ayette, emir ve yasakların doğrudan Hz. Peygamber’e yöneltilmesi de, O’nun davranışlarında ümmetine örnek olmakla yükümlü kılındığına ve muhataplarına model olarak gösterildiğine delâlet etmektedir. Çünkü O’nun görev ve yetkisi, sadece vahyi tebliğ etmek değil; aynı zamanda ümmete örnek olmak, vahyi açıklamak, gerekli görülen yerlerde boşlukları doldurmaktır.
Bu konuda; “ Rasûlüllah’a itaat eden Allah’a itaat etmiş olur; yüz çevirenlere gelince, seni onlara bekçi olarak göndermedik” (Nisa 80) “… Peygamber size ne vermişse onu alın ve size neyi yasaklamışsa ondan kaçının. Allah’a karşı saygısızlık etmekten sakının…” (Haşr 7) gibi ayetler, oldukça dikkat çekicidir.
Bazı ayetlerde; inancındaki sebatı, Allah’a bağlılığı, ibadete düşkünlüğü, tövbe ve istiğfar konusundaki titizliği, Allah yolunda kararlı davranışları, dürüstlük ve adaleti gibi pek çok meziyeti ve erdemiyle anılmakta ve insanlara örnek gösterilmektedir.
“Rabbim beni en güzel şekilde terbiye etti”, “Ben ahlâk güzelliklerini tamamlamak için gönderildim” gibi güzel sözleri; O’nun üstün bir ahlâka sahip ve müminler için en güzel örnek olduğunu bildiren ayetlerin (bk. Kalem 4, Ahzâb 21) açıklaması gibidir.
Bu ayet ve hadisler yanında, Rasûlüllah’ı tanıyanlar da O’nun hayatı boyunca davranışlarıyla örnek alınmaya değer olduğunu görmüşler; inkârcılar bile zaman zaman bunu ifade etmek zorunda kalmışlardır. Müslümanlar ise O’nun gibi olmayı, O’nun gibi yaşamayı ilke edinmişlerdir.
O’nu iyi anlayan ve seven, O’nun izinde yürüyen şerefli kullardan olmayı Rabbimiz bizlere de nasip eylesin inşallah!
(Yararlanılan Kaynaklar: TDV İslam Ansiklopedisi, TDV Kuran Yolu Tefsiri)
Hazırlayan: Bahtiyar Budak–Emekli Edebiyat Öğretmeni
